نقدی بر فیلم یوسف پیامبر و ایرادات تاریخی آن
مجموعه داستانی یوسف پیامبر که در حال حاضر بر روی تلویزیون صدا و سیما در حال اکران است از نظر نقل داستانی بر آن نقدهایی وارد است که البته با توجه به تخصص این جانب به جنبه های تاریخی و اجتماعی و روانی آن خواهم پرداخت و ایرادات دیگر را به متخصصین دیگر خواهم سپرد.
1ـ داستان در شروع با اشاره و استناد به سوره یوسف شروع می شود در حالی که در طول داستان گریزهای دارد که اصلاً از لحاظ آیات قرانی مورد تایید نیست و همچنین در برخی موارد با پرداختن به ظاهر زیبای بازیگران سعی در القای مطالبی دارد که اصلاً مستند نیستند.
برای مثال: کش دار کردن داستان یوسف با زلیخا نه تنها واقعیت ندارد بلکه داستان را در حد یک فیلم عشقی تنزل داده است.
2ـ فرعون یا پادشاهان مصر و الهه های آنها به دلیل تقدس و ادعای خدای داشتن در انظار عمومی به هیج عنوان حضور فیزیکی نداشتند و مردم عادی و درباریان از مرگ یا جانشینی آنها اطلاع پیدا نمی کردند و این موضوع در خفا و با حضور بزرگان مصر و کاهنان صورت می گرفت ولی در این فیلم آنها نه تنها حضور دارند بلکه در برابر یوسف و دیگران تعظیم کرده و در مواردی نیز بر ضعف خود و قدرت یوسف پیامبر اقرار می کنند که واقعیت تاریخی نداند.
3ـ در این فیلم بنی اسرائیل را به تصویر می کشد که دارای توانایی های هستند که قبلاً دیده نشده است و ملت های دیگر نسبت به این دانش ها ناآگاه هستند.
مثال : داشتن سواد و نیز ساختن سیلوها با توان نگهداری دراز مدت از سالها قبل در تمدن ایران باستان و نیز عیلامی ها و حتی چین و مصر متداول بوده است و نسبت دادن آن به قوم بنی اسرائیل نشان از عدم مطالعه کافی و سیر تاریخی این فیلم است.
قوم بنی اسرائیل به سرکشی و لجاجت معروف بوده اند و فقط در زمینه سیاست و بازرگانی فعالیت داشته و سواد آنها در حد داد و ستد بوده است و بنا به تاریخ به دلیل بیابان گردی و پرداختن به دامداری اسکان دائم نداشته و هیچ تمدنی و یا فیلسوفی از بین این قوم حتی تا زمان موسی وجود نداشته است و نافرمانی آنها زبان زد عام است.
4ـ در زمانی که قوم بنی اسرائیل به عنوان قومی نژاد پرست سعی در حقانیت و برتری طلبی بر سایر ملت های دیگر را دارد چرا باید قسمتی از زندگی بنی اسرائیل در رابطه با برتری آنها و نیز مظلومیت این افراد ساخته شود. در حالی که داستان پردازی با این حجم در مورد امامان و نیز قهرمانان ملی صورت نگرفته است.
5ـ من به شخصه اعتقاد دارم این فیلم برای تایید پیامبری یوسف در این زمان و با این مفهوم نه تنها ضروری نبوده است بلکه با توجه به خواستگاه قوم بنی اسرائیل و احساس برتری طلبی آنها پرداختن به این نوع فیلم ها باید با احتیاط بیشتری صورت گیرد
در پایان خواهشمند است با قداست دادن به فیلم ها سعی نکنند مطالبی را بیان نمایند که از مستندات کافی برخوردار نیست و اگر افراد متخصص در زمینه دینی ، تاریخی و اجتماعی دلایلی دال بر رد این مطالب دارند ارسال و ذهن خوانندگان عزیز و این جانب را نسبت به این شبهات روشن نمایند.
در آیند نیز به مسائل روانی ـ اجتماعی این فیلم خواهم پرداخت.
جلال مرادی
کارشناسی ارشد روان شناسی بالینی
